‫
‫سقوط دوباره بهای نفت: چالشی تازه برای حسن روحانی
۵ تیر ۱۳۹۶

روزنامه معتبر فایننشال تایمز در گزارشی که روز جمعه منتشر کرد می‌گوید که نفت برنت با ۲.۱ درصد کاهش بشکه‌ای ۴۷.۴۱ دلار معامله شد.

با یک کاهش شانزده در صدی طی سی روز گذشته، بهای نفت برنت دریای شمال مهم‌ترین سقوط ماهانه خود را طی دو سال گذشته تجربه کرد.

اگر فاصله اول ژانویه تا ۲۳ ژوئن سال جاری میلادی را در نظر بگیریم، کاهش بهای نفت به نوزده در صد معادل یازده دلار میرسد. در واقع طی این مدت بهای نفت برنت از حدود ۵۷ دلار به نزدیک ۴۶ دلار کاهش یافته و نگرانی روز افزونی را در شماری از کشور‌های صادر کننده این کالا از جمله ایران به وجود آورده است.

ناکارایی سازمان «اوپک»

در پایان نوامبر سال گذشته میلادی کشور‌های عضو «اوپک» همراه با شماری از کشور‌های غیر عضو این سازمان از جمله روسیه مشترکا تصمیم گرفتند به منظور کاهش عرضه و بالا بردن قیمت نفت، تولید خود را به مدت شش ماه یک میلیون وهشتصد هزار بشکه در روز کاهش دهند. در ماه مه سال جاری، همان توافق برای نه ماه دیگر (تا ماه مارس ۲۰۱۸) تمدید شد تا، از دیدگاه کارشناسان «اوپک»، مازاد عرضه نفت در بازار به پایان برسد و زمینه مناسبی برای افزایش دراز مدت بهای این کالا به وجود آید. معمار اصلی این توافق، عربستان سعودی بود که اطمینان داشت با جلب موافقت روسیه و مهار عرضه نفت، بار دیگر کنترل بازار جهانی این کالا را در اختیار خواهد گرفت.

امید «اوپک» و عربستان سعودی به خاک نشست و بهای نفت به جای اوجگیری، بار دیگ به سراشیب افتاد. یک بار دیگر ثابت شد که نفت بیش از پیش به دیگر مواد اولیه شباهت می یابد و نوسان‌های قیمت آن بیش از آنکه تابع دستکاری‌های سازمان «اوپک» باشد، از قوانین عرضه و تقاضا پیروی میکند.

آنچه در این میان شگفت انگیز به نظر میرسد، عدم تاثیر پذیری بهای نفت از تنش‌های ژئوپولیتیک است. می بینیم که در خاورمیانه، قلب تپنده صنعت نفت جهان، آتش بحران زبانه میکشد، بی‌آنکه قیمت نفت زیر تاثیر این وضعیت تنش آلود دچار سراسیمگی بشود. حتی ایجاد یک کانون تازه تنش در خلیج فارس به دنبال محاصره اقتصادی قطر از سوی همسایگان عربش، باعث نشد که قیمت نفت اوج بگیرد.