ضداستبداد ، ضد استعمار ، ضد نژادپرستی
مکتب پان ایرانیسم در سال ۱۳۲۶ به رهبری سرور محسن پزشکپور بنیانگذاری گردید . نام پان ایرانیست تشکیل شده است از پان ( همه ) + ایران که در مجموع می شود هواداران مکتب همه ایران . افراد این مکتب در سال های ۱۳۲۰ به هنگام ورود نیروهای انگلیسی به ایران و در سال های ۱۳۲۴ و ۲۵ به هنگام اشغال آذربایجان توسط ارتش سرخ با تشکیل گروه های ضربت و زیر زمینی به مبارزه توأم با خشونت علیه بیگانگان پرداخته بودند . در سال ۱۳۳۰ خورشیدی مکتب پان ایرانیزم به مرحله حزبی گام گذاشت و حزب پان ایرانیست رسماً تشکیل گردید . اندامان حزب پان ایرانیست تا سال ۵۷ به صورت آشکـار و نهان در صحنـه سیاسـی و فرهنگـی ایرانزمین حضور داشتند و چه در مجلس شورای ملـی ( دوره های ۲۲ و ۲۵ ) و چه در کابینه های وقت سرگرم پدافند از منافع ملی و خدمت به میهن بودند سرور پزشکپور و شهید محمدرضا عاملی دو تن از اندیشمندان و سیاستمدارانی هستند که به تحکیم پایه های تئوریک نهضت پرداختند .کادر مرکزی حزب پان ایرانیست پس از سال ۱۳۵۹ به برون مرز انتقال یافت . و لیکن سرور پزشکپور در سال ۱۳۷۰ به دنبال ۴ سال درخواست مکرر به ایران بازگشت و حزب فعالیت های خود را از سرگرفت .
در بهمن ۱۳۷۶ کنگره هفتم حزب تشکیل و اداره حزب به یک شورای عالی ۷ نفره واگذار گردید . از فروردین ۱۳۷۷ نشریه داخلـی حزب پان ایرانیست به نام « ضد استعمار » آغاز به انتشار نمود و از شماره ۴۴ به « حاکمیت ملت » تغییر نام داد . کادر مرکزی حزب هم اکنون در تهران مستقر است و هفته یی دوبار با حضور سرور پزشکپور ( نخستین پیام آور پان ایرانیزم ) تشکیل جلسه عمومی می دهد که ورود همگان به آن آزاد است . علیرغم سخت گیری ها و بی مهری های حاکمیت اندامـان و هواداران حزب در بیشتر شهرهای بزرگ میهن به کوشندگی های خود ادامه می دهند و پایگاه های اصفهان ، شوش ، اهواز ، شاهین شهر ، تبریز ، بروجرد ، سیاهکل ، گرگان ، ارومیه و … فعال و کوشا هستند .
[حسین پیرمراد _ پایگاه فرمان آریا]
برای آشنایی با اندیشه های این نهضت سخنان محسن پزشکپور برای شهادت علیرضا رئیس که به نخستین سخنرانی پان ایرانیستی تاریخ ایران مشهور است آورده می شود
ما بنیاد گذاران انجمن که نخستین پایه های ایران دوستی را بر روی شانه های خود برپا کردیم ، امروز و در این ساعت به خاطر آنکه انجمن مقدس خود را وارد یک راه تغییر ناپذیر و به سوی یک هدف مقدس جاوید رهسپار سازیم و به خاطر آنکه هرگز نگذاریم این شعله های آتش وطن دوستی که امروز از قلوب ما زبانه می کشد خاموش گردد و به خاطر آنکه آرزو و ایده مشترکی را که همگی در قلب داریم تقدیم جامعه ایرانی و مبنای تعلیمات و فلسفه و کلیه عقاید انجمن خویش سازیم،می گوییم «پان ایرانیزم» آن آرزوی مقدس است که بر قلوب جملگی حکومت می کند. اکنون به خدای خود وبه شرافت انجمن خود و به خون نخستین شهید و سرباز فداکار انجمن «علیرضا رئیس»سوگند یاد می کنیم که برای همیشه و تا ابد جز پان ایرانیزم برای خود هدف و آرزویی تخصیص ندهیم و ایران را جز به سوی این آینده درخشان و دوست داشتنی نرانیم.
ای آیندگان ای کسانی که روزی زمام امور انجمن کنونی ما را در دست می گیرید،مردم مبارز! کسانی که برای عظمت ایران به سازمان مقدس ما می پیوندید،زمامداران!ای افرادی که بر فرزندان داریوش و کوروش حکومت می کنید،ای خواننده عزیز،شاید وقتی که این سطور را می خوانی اجساد ما خاک شده باشد.شاید که مکان ما کنج زندان باشد و شاید به جرم وطن دوستی آواره کوه و دشت باشیم یا قلوب ما را که کانون آتش ایرانپرستی است تیرهای جانگداز دشمنان میهن سوراخ سوراخ نموده باشد.اما،از تو می خواهیم و به تو می گوییم و تو را به اهورامزدا خدای بزرگ ایران سوگند می دهیم که به پاس احترام روح شهدای ایران و به یاد بنیانگذاران انجمن و به خاطرعظمت ایران و برای همیشه نیزتو یک آرمان داشته باشی و معتقد به این عقیده گردی:«پان ایرانیزم»
مبانی نهضت ایران بزرگ ( پان ایرانیسم )
آرمان و دکترین پان ایرانیسم بر پایه ناسیونالیسم استوار است. این نهضت بزرگ پس از تجازوهای مکرر روس و انگلستان و آمریکا به ایران تشکیل شد و شکل گرفت . در این کوتاه سخن می خواهیم بدانیم پان ایرانیسم چیست؟ واین اندیشه بر پایه چه مکتبی استوار گشته است؟ برای رسیدن به این خواسته نخست گزیده ای از اصول پان ایرانیسم را بررسی می کنیم و سپس مکتب ناسیونالیسم را شرح می دهیم. آنگاه با شناخت کلی این دو مبحث به آشکار ساختن مبانی پان ایرانیسم می پردازیم.پس این گفتار در برگیرنده سه بخش است:
تعریف و اصول پان ایرانیسم . شناخت مکتب ناسیونالیسم وناسیونالیسم بر پایه پان ایرانیسم است.
تعریف و اصول پان ایرانیسم
پان ایرانیسم نهضتی است که عقیده دارد همه ایرانیان باید در میهن حقیقی خود در زیر یک درفش زندگی کنند.پان ایرانیسم زاییده وضع تاریخی کنونی ملت ایران است چون نیاز به گفتن نیست که در دوران ۱۵۰سال اخیر کشور ایران تجزیه گشته و ایرانیان در قطعات جداگانه با رژیم های گوناگون زیست می کنند. برای دانستن کامل پان ایرانیسم باید دو مسئله را به خوبی بررسی نمود:
میهن ایرانیان کجاست ؟ و ایرانیان چه کسانی هستند؟
پان ایرانیسم ها کسانی هستند که از دانش کافی ایرانشناسی برخوردار هستند . مرزهای سیاسی – نژادی و تاریخی ایران زمین را با آشنایی کافی بر مدارک تاریخی می شناسند و برای احقاق حقوق ملت ایران تلاش میکنند . این حزب گسترده که چندین دههه است که برای سربلندی ایران زمین کوشش میکند هرگز برای دریافت پول – مقام و . . . تلاش نکرده است و تنها به ایران و ایرانی بودن می اندیشد . اندیشه اش بر ضد استعمار ننگنین انگلستان و روس است . اندیشه اش ایرانی بزرگ – متمدن و جهانی است . مسئله اول را تاریخ سیاسی یک قرن و نیم اخیر به نیکی پاسخ می دهد و به ما می فهماند که سیاست دولتهای بیگانه و خیانت طبقه حاکم ایران سبب شد که میهن حقیقی ما تجزیه شود و در شمال .شرق .جنوب و غرب گروهی از هم میهنان ما از دیگر برادران و خواهران خود به دور افتند.برای پاسخ مسئله دوم اسناد و مدارکی نیاز است که در برگهای تاریخ شش هزار ساله نهفته است و تاریخ ما بهترین شناسه کسانی است که ایرانی شناخته می شوند و در پدید آوردن فرهنگ ایرانی دست داشته اند. این دو مسئله پان ایرانیسم و راهنمای پاسخ دادن به آنهاست.
۲- شناخت مکتب ناسیونالیسم
ناسیونالیسم برگرفته از واژه ( ناسیون) به معنی ملت است و به اندیشه ای گفته می شود که در آن ملت به نام یک واحد قائم به خود شناخته شده است . بیشتر به ناسیونالیسم از دو دیدگاه نگریسته می شود:
الف) به منزله یک مکتب تاریخی ب) به منزله یک مکتب اجتماعی
الف- مکتب ناسیونالیسم تاریخی چه می گوید…
چگونگی پدیده های تاریخی جزئی از سرنوشت ملتها و تاریخ جز سرگذشت و دگرگونی های ملتها چیز دیگر نیست .در این مکتب هر چیزی را برای آنکه بشناسید رابطه اش را با ملت تعیین می نمایید . مانند :نمی گویند ملت اجتماعی از مردمان است بلکه مردم را به منزله سلولهای ناپایداری از پیکر ملت می دانند . در اندیشه ناسیونالیسم تاریخی هر رویداد تاریخی برای هر ملتی وابسته بر نیاز ملی و نیاز ملی عبارت خواستهای زندگی ملت در آن دوران تاریخی . مانند : از دید ناسیونالیسم تاریخی ملی شدن صنعت نفت تنها یک مسئله اقتصادی توجیه نمی شود چرا که گرایش ملت ایران را به استقلال طلبی وبیرون راندن نیروی بیگانه را آشکار می سازد.
کوتاه سخن آنکه مکتب ناسیونالیسم می گوید سیر تاریخ همان تگوین و دگرگونی ملتهاست و بس و عنصری اصیل تر از ملت نمی شناسد.
ب- مکتب ناسیونالیسم اجتماعی چه می گوید…
عقاید این بخش از مکتب ناسیونالیسم مبنای قانونها و مقررات اجتماعی است . باید دانست هر یک از اندیشه ها اجتماعی هنگام وضع مقررات منافع وحد خواصی را مورد توجه قرار می دهند در مکتب های فرد گراها واحد مورد نظر فرد است و در قوانین آنها همیشه تلاش می شود حقوق این افراد محفوظ بماند و آزادی آنها محدود نشود و هر کسی هر چه ی خواهد بکند .قوانین هنگامی مانع عمل شخصی می شود که آن کار حقوق فرد دیگری را پایمال کرده و از بین ببرد . روسو نمونه این گونه اندیشمندان حتی ملت را اجتماعی از افراد می دانست که به موجب یک پیمان و قرارداد خیالی با هم پیمان می بندند که با هم زندگی نمایند. در مکتبهای (سوسیالیستها)نخست سخن از این بود که واحد مورد نظر اجتماع است و در قوانین و مقررات بجای انکه حقوق فرد محفوظ باشد حقوق اجتماع را مقدم دارند و قوانین برای پیشرفت و تکامل اجتماع وضع شود.
این پندار در دگرگونی خود در زیر ماسک مارکسیسم تغییر شگفتی کرد به این معنی که به جایگاه انفرادی تنزل یافت . یک فرد مارکسیست معتقد است که هر کس در پی منافع روزمره خویش است و بنیان همه ی دگرگونی های جهان بر همین فرمول استوار می گردد . دراین گونه سوسیالیسم باز غایت دیدگاه فرد است که باید تحت هر شرایطی که باشد تلاش نماید شکمش را سیر کند . در مکتب سوسیالیسم عیب دیگری است که نمی توان حدود جامعه یعنی واحد مورد نظر را تعیین کرد . بنابراین گروهی مانند (فوریه) واحدهای عجیبی از خود ابداع می کنند مانند : واحد اجتماع را ۱۲۰۰نفری به نام فالانتر می دانند و گروهی دیگر برای جامعه حدی قائل نشده و جامعه بشر را دوراز واحدهای ملی تصور می نمایند.
در مکتب ناسیونالیسم چنانکه از نام آن پیدا است قوانین به خاطر پیشرفت و شکوفایی است . از دید این مکتب هر فرد جزء ملتی است و وظیفه ایی به عهده دارد که باید آن را با همه توان جسمانی و دماغیش ادا نماید . از نظر این مکتب جامعه برای تن آسایی افراد نیست بلکه افراد عهده دار پیشرفت ملت می باشند که بایستی بر طبق برنامه خاصی سیر کند از دید این مکتب وظیفه دولت تنها پاسداری حقوف افراد و جلوگیری از برخورد منافع آنها با هم نیست بلکه حکومت برای رهبری ملت به سوی پیشرفت و تعیین تکالیف افراد است . از نظر این مکتب حفظ خانواده بر حقوق افراد مقدم است . خلاصه از نظر این مکتب تنها اعمال قانونی است که برای پیشرفت ملت باشد . این بود مختصری از اصول مکتب ناسیونالیسم اگر چه این نام تازگی ندارد و نیز اندیشه ملت پندار سابق داری است بیان ناسیونالیسم به منزله اصالت ملت ویژه ماست.
۳- ناسیونالیسم پایه پان ایرانیسم است
از دو بخش نخست این نوشتار پان ایرانیسم و ناسیونالیسم را شناختیم . در این بخش می خواهیم آشکار نماییم که پایه پان ایرانیسم همان مکتب ناسیونالیسم است. اندیشه های پان ایرانیسم دو گونه است:
آرمان پان ایرانیسم و دکترین پان ایرانیسم
لذا برای پی بردن به مبانی پان ایرانیسم باید به مبانی آرمان و دکترین پان ایرانیسم پی برد .
بنیان آرمان پان ایرانیسم
شالوده پان ایرانیسم از لحاظ آرمان همان مکتب ناسیونالیسم تاریخی است . برای درک این مطلب کافیست افکار مکتب ناسیونالیسم تاریخی را درباره ملت ایران بسنجیم . گفتیم مکتب ناسیونالیسم معتقد است که جنبش واقعی که در کشور رخ می دهد . بر زمینه نیاز ملی ویژه آن دوران است . بطور کلی می توان گفت ملت مراحل گوناگون ترقی و فترت را طی می کند . در هنگام فترت رویدادها بر زمینه اصلاح مستقر است . گفته شد برای مکتب ناسیونالیسم . ملت یک مقوله تاریخی است نه یک قرارداد سیاسی لذا اگر قسمتی از مردم ایران را در قطعه خاکی محصور کنند و نام آن را ایران گذارند و خصوصا چنین کشوری را به تصویب مجامع بین المللی برسانند ساکنین این قطعه خاک مل ایران نخواهند شد زیرا نلت بنابر تعریف سیاستمداران به وجود نمی آید بلکه موجودیتی است که به کمک تاریخ شناخته می شود و ملت ایران را آن گونه که موجودیت حقیقی و تاریخی معرفی می کند و یگانگی ویکپارچگی را درقلب ایرانی برمی انگیزد . اگر بخواهیم پیداش پان ایرانیسم را از دیدگاه مکتب ناسیونالیسم تعبیر کنیم باید بگویم:
( پان ایرانیسم نیاز ملی ایرانیان است در دوره فترت و جدایی )
خلاصه آنکه آرمان پان ایرانیسم عبارت است از احکام مکتب ناسیونالیسم تاریخی درباره ملت ایران
بنیاد دکترین پان ایرانیسم
برای کسانی که همه روزه پرسش می کنند رژیم سیاسی و اقتصادی پان ایرانیسم چیست. توجه بر این جمله پاسخی است کافی : دکترین پان ایرانیسم مبتنی بر عقاید مکتب ناسیونالیسم اجتماعیست . فرمولد کترین پان ایرانیسم که متکی بر بر اصالت ملت است نه تنها نهضتی است که نل کنونی را در برابر وظیفه تاریخی خود که همان ایران بزرگ است قرار می دهد .در دکترین پان ایرانیسم دیگر بر اینکه سرمایه ملت از کدام شخص یا کدام طبقه باشد بحث نخواهد شد بلکه معلوم می کند از سرمایه ملت چگونه باید برای آمادگی ملت بهره گرفت و نیز بحث نخواهد شد که کدام دسته از مردم حق حکومت دارند بلکه حکومت ( حاکمیت ملت) باید دستگاه های موجود را چنان بکار اندازد که از همکاری آنها بیشترین بهره برداری از آن ملت بشود.پس واحدی که در قانون گذاری ناسیونالیسم مورد توجه می باشد ملت است آن گونه که ناسیونالیسم تاریخی معرفی می نماید.
تعریف پان ایرانیسم: یکی از صاحب نظران درزمینه مباحث پان ایرانیستی به نام مهندس رضا کرمانی میگوید: پان ایرانیسم، ترکیبی ازسه کلمه «پان»، «ایران» وپسوند «ایسم» که به رستاخیز آزادگی خواه ویگانگی طلب ملت ایران گفته میشود. واژه «پان» که به معنی همه میباشد، واژهای است که هم درزبانهای اروپایی به کار برده میشود وهم درگویشهاولهجههای ایرانی ریشه آنرا میتوان یافت. پان ژرمن، پان ترکیسم، پان اسلامیسم، پان آمریکن و. . . درزبانهای اروپایی ولاتین به معنی وحدت وهمبستگی به کار برده میشود. درلهجهها وگویشهای ایرانی واژه پهن به معنی وسیع وگسترده و…. به کاربرده میشود. واژه ایران نام زیبای میهن ایرانیان میباشد. واژه یا پسوند «ایسم» که نمودار مکتبها واندیشهها ومرام هااست. واژه یا پسوند ایست معرف افراد یا تشکیلات وسازمانهای پیرو یک اندیشه است. «پان ایرانیسم» مکتب یگانگی ووحدت طلب ملت ونیز آرمان ملت ایران در زمان فترت وپراکندگی است. «پان ایرانیسم» مکتب واندیشه ونهضت. و«پان ایرانیست» افراد وتشکیلاتی را که به پان ایرانیسم باور دارند مشخص میکند…. با توجه به مطالب فوق روشن است پان ایرانیست کسی است که وحدت ویکپارچگی ملت ایران ازهمه اقوام ومذاهب را میخواهد. این مکتب میخواهد همه ایرانیان اختلاف ودشمنی راکنار گذاشته وشکاف قومی ومذهبی وطبقاتی را فعال نکنند، با یکدیگر روابط صمیمانه داشته باشند، وراه برادری وپیوند منسجم ملی را بپویند.